“กระทรวงเกษตรฯ” จับมือภาคีร่วมฟื้นฟูพิธีทำขวัญเกลือครั้งแรกของไทยที่เพชรบุรี

นายอลงกรณ์ พลบุตร ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในฐานะประธานคณะกรรมการพัฒนาเกลือทะเลไทย เป็นประธานเปิดงาน“สืบสานพิธีทำขวัญเกลือและถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตเกลือทะเลเพื่อการเริ่มต้นฤดูกาลผลิตใหม่”ณ สหกรณ์การเกษตรเกลือทะเลไทยเพชรบุรี จำกัด ตำบลบ้านแหลม อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี โดยมี ผู้ว่าราชการจังหวัดเพชรบุรี รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร หัวหน้าส่วนราชการ แขกผู้มีเกียรติ และเกษตรกรและองค์กรเกษตรกรชาวนาเกลือ จังหวัดเพชรบุรี รวมทั้งสิ้น 200 คน เข้าร่วมงาน ซึ่งเป็นการจัดงานพิธีทำขวัญเกลือ ครั้งแรกของไทย หลังจากที่ได้ห่างหายไปเป็นเวลานาน

การจัดงานครั้งนี้ เป็นความร่วมมือระหว่าง คณะกรรมการพัฒนาเกลือทะเลไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กรมส่งเสริมการเกษตร จังหวัดเพชรบุรี เกษตรกร และองค์กรเกษตรกร และหน่วยงานภาคีเครือข่าย มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นขวัญกำลังใจให้แก่เกษตรกรชาวนาเกลือ รักษาคุณค่าทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมการทำนาเกลือสร้างการรับรู้และประชาสัมพันธ์การผลิตเกลือทะเลของประเทศไทย ตลอดจนกระตุ้นให้เกษตรกรพัฒนาการทำนาเกลือให้มีคุณภาพ และเป็นการเริ่มต้นสู่ฤดูการผลิตใหม่ โดยใช้เทคโนโลยีและภูมิปัญญาที่เหมาะสมกับพื้นที่ รวมทั้งสนับสนุนวิสาหกิจชุมชน เกษตรกร ที่มีองค์ความรู้และนวัตกรรมทางการเกษตรที่โดดเด่น มีศักยภาพเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชื่อมโยงต่อยอดเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรเพื่อเสริมสร้างรายได้จากการทำการเกษตร

การทำขวัญเกลือ เป็นพิธีกรรมที่เกิดขึ้นจากความเชื่อในเรื่องสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เพื่อให้เกิดสิริมงคลในการทำนาเกลือ ทำให้เกลือได้ราคาดีและไม่มีอุปสรรค และความมั่นคงในการดำเนินชีวิตกับการประกอบอาชีพทำนาเกลือ ช่วงเวลาในการทำพิธีจะเริ่มกระทำเมื่อน้ำทะเลที่ตากไว้ในนาเกลือตกผลึกเม็ดเกลือมากขึ้น และเริ่มได้รับผลผลิตเป็นครั้งแรกจากนาเกลือ ชาวนาเกลือยึดมั่นในสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่มีอยู่ ได้แก่ เจ้าที่เจ้าทาง เทพยดา และถือเป็นการบูชาพระวายุ พระแม่คงคา และพระแม่ธรณี เพราะเทพยดาดังกล่าวมีส่วนเกี่ยวข้องและสัมพันธ์กับเกลือ โดยเชื่อว่าจะช่วยให้ได้ ลมที่ดี น้ำที่เค็ม พื้นดินที่ดี เป็นการบูชาเพื่อขอให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ช่วยให้การทำนาเกลือได้ผลผลิตตามต้องการและประสบผลสำเร็จในการทำนาเกลือในทุกครั้ง

การจัดงานจะเริ่มจากพิธีสงฆ์ โดยพระสงฆ์ จำนวน 9 รูป ทำพิธีสวดมนต์รับประเคนปิ่นโตภัตตาหารเช้า ให้พรเพื่อความเป็นสิริมงคล แล้วจึงเริ่มประกอบพิธีทำขวัญเกลือ โดยเซ่นไหว้ศาลพระภูมิและเจ้าที่ ศาลตายาย และศาลตาพุก หมอทำขวัญบอกกล่าว และถวายเครื่องเซ่นไหว้ 4 สำรับ แล้วจึงทำการแต่งตัวพ่อขวัญแม่ขวัญที่เสาเอกกลางยุ้ง หลังจากนั้นจึงหาบเกลือเข้ายุ้ง โดย นางหาบ 2 คน และลูกหาบ 10 คน ต่อมาหมอขวัญทำพิธีนำสวด ถวายเครื่องเซ่นไหว้ และบอกกล่าวเจ้าที่รับเครื่องสังเวย ระหว่างนั้นนางรำเริ่มรำถวาย เป็นอันเสร็จพิธี

ภายในงานนี้นอกจากพิธีทำขวัญเกลือแล้ว ยังมีการจัดนิทรรศการของหน่วยงานภาคีเพื่อเป็นการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตเกลือทะเลเพื่อการเริ่มต้นฤดูกาลผลิตใหม่ ในด้านต่างๆ เช่น ประวัติศาสตร์ความเชื่อเกี่ยวกับเกลือทะเลไทย การพัฒนาเกลือทะเลให้มีคุณภาพและมาตรฐาน (GAP เกลือทะเล) นวัตกรรมการผลิตเกลือทะเลจากสถาบันสถาบันเกลือทะเลไทย (Salt Academy) มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี
และการเชื่อมโยงการทำนาเกลือกับกิจกรรมอื่นๆ เช่น แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร
การสร้างรายได้เสริม และการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากเกลือทะเล รวมทั้งการจัดแสดง
และจำหน่ายสินค้าที่เกี่ยวข้องกับเกลือทะเล เช่น อาหารทะเลแปรรูป แหล่งท่องเที่ยว
เชิงเกษตร และร้านอาหารและที่พักที่อยู่ในเส้นทางสายเกลือ ภายใต้แนวคิด “Salt Sand Seafood” อีกด้วย

การจัดงาน “สืบสานพิธีทำขวัญเกลือและถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตเกลือทะเลเพื่อการเริ่มต้นฤดูกาลผลิตใหม่” จังหวัดเพชรบุรี ครั้งนี้ ถือเป็นการจัดงานครั้งแรก เพื่อเป็นต้นแบบให้กับจังหวัดอื่นๆ ที่มีการประกอบอาชีพทำนาเกลือทะเล ได้แก่ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร ฉะเชิงเทรา ชลบุรี จันทบุรี และปัตตานี ได้นำไปประยุกต์ในการจัดงานในปีต่อๆ ไป เพื่อเป็นขวัญกำลังใจให้แก่เกษตรกรชาวนาเกลือ รักษาคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และดำรงไว้ซึ่งวัฒนธรรมการทำนาเกลือสืบต่อไป